Öncelikle bu probleme çok ciddi şekilde kafayı takmış olduğum için ve doğru düzgün Türkçe içerik bulamayıp yabancı forumlarda kaybolduğum için bu yazıyı yazma gereksinimi duyduğumu belirtmek isterim.
Retina ekranlı bir Macbook kullanıyorsanız ve sonrasında harici ekran ile görüntüyü genişletmek istiyorsanız muhtemelen text’lerde bulanıklık problemi yaşıyorsunuz.
Bu süreçte aşağıdaki model monitörlerde bu durumu test ettim,
AOC i2367fm
Dell P2419HC
LG 27GN880-B
LG 27QN880-B
LG 27QN880-B
LG 27UN880-B
Gigabyte M27Q
Evet LG 27QN880-B modelini iki kere yazdım, çünkü ilk gelen monitörde, monitör özelinde bir problem olduğunu düşünmüştüm.
Araştırmalarımı daha çok monitör marka ve modeli üzerine yoğunlaştırmıştım, aslında bu bir yandan doğru bir yandan yanlış bir yoldu. Çünkü Apple tarafından macOS Mojave sürümü ile birlikte “subpixel anti-aliasing” konfigürasyonunun kapalı olarak geldiğini öğrendim. Bu şu demekti, retina olmayan ekranlarda fontlar render edilirken alt pixel oluşturulmayacak ve bu da fontlarda silik bulanık görüntüye sebebiyet verecek.
Eski işletim sistemli bir Macbook kullanıyorsanız bunun birkaç yoldan oluşan çözümü var.
Şöyle ki,
Öncelikle bu noktada karşımıza HiDPI kavramı çıkıyor ve problemin monitör kaynaklı olduğu duruma geri dönüyoruz. Yani monitörünüz HiDPI çözünürlük desteği sağlamıyorsa standart olarak macOS içerisinde ilgili çözünürlüğü bulamıyorsunuz.
Bunun için,
Şu siteden SwitchResX uygulamasını indiriyorsunuz ve sol menüden monitörü seçip “Current Resolutions” alanına gidiyorsunuz. Burada aradığımız şey, çözünürlüklerin yanında HiDPI yazması, listeyi çözünürlüğe göre sıralayıp en yüksek çözünürlükte ve yanında HiDPI yazan bir çözünürlüğü seçili hale getiriyorsunuz. Muhtemelen bu seçimi yaptığınızda çözünürlük çok küçük olacak -haliyle ekrandaki öğeler büyük olacak- ama yazılar aynı Macbook retina ekranında olduğu gibi çok net bir şekilde gözükecek.
Şimdi ise amacımız, daha yüksek bir çözünürlükte hem de HiDPI etkin şekilde ‘Resolution’ seçimi yapmak. Bunu yapmak için şu siteye gidiyoruz ve adımları takip ediyoruz. Bu işlemler, işletim sisteminin sistem dosyasında değişiklik gerektirdiği için oldukça risklidir. Zaten ben denedim, görüntü olarak “aynısının laciverti” oldu diyebilirim. Beklentimi kesinlikle karşılamadı ama bazı kullanıcılar işe yaradığını söylemiş. Aynı zamanda sitede şöyle bir ifade var “This solution might not work with macOS Big Sur. We do not provide end user support.” Zaten Big Sur kullanıyorsanız boşuna uğraşmayın derim.
Yine de denemek isterseniz, bir geliştirici bu işlemleri çok daha pratik bir hale getirmiş ve github’a yüklemiş. Ona da şu link üzerinden ulaşabilirsiniz. Tek yapılması gereken terminal üzerinden komutu çalıştırıp tuşlama yapmak.
Bu arada, böyle bir araştırmaya girdiyseniz ilk başta karşınıza,
Şu işlemin yapılması çıkabilir, ama bu onay kutusu Big Sur güncellemesi ile kalktı. Zaten standartta işletim sistemi içerisinde bu onay kutusu işaretli olarak geliyor. O yüzden bundan da bir sonuç çıkmıyor.
Sonuç
Yukarıdaki işlemlerden sonuç alamadıysanız yapmanız gereken şey yeni bir monitör almaktan başka bir şey değil.
Bu noktada ise monitör seçimi çok önemli. Yazının girişinde belirtmiş olduğum monitör modelleri 1k, 2k ve 4k çözünürlük tipine sahip monitörler.
İlk başta düşüncem,
Apple’ın tüm cihazlarında piksel yoğunluğu oldukça yüksek ekranlar kullanması ve bu sebeple benim de monitör seçimi yaparken yüksek ppi değerine odaklanmamdı. Ama şurada yer alan makale beni gereksiz bir e-ticaret serüvenine itti ve zamanımın ciddi bir kısmı monitör alıp, deneyip iade etmek ile geçti.
Çünkü makalede, aşağıdaki görsel kullanılmış ve bu görselde makalenin yayınlandığı dönemin bazı monitör modelleri listelenmiş. Bu listede ise kırmızı bir alan belirtilmiş. Bu alanda da tercih edilmemesi gereken ppi değerleri ifade edilmiş.
Kırmızı alan içerisinden seçim yapılan monitörlerde, işletim sistemi tarafında görüntünün ölçekleneceği ve native bir görüntü sağlanmayacağı belirtilmiş, bunun sonucu da yüksek GPU/CPU kullanımı olarak ifade edilmiş.
Aslına bakılırsa oldukça mantıklı, 27″ için konuşursak 4k bir monitör alıp -4k çözünürlükte ekrandakiler bit kadar gözükeceği için yazıların okunabilir seviyeye gelmesini sağlayan 2k çözünürlükte kullanım yapılacak- bu da 4k monitör almanın bir artısının olmayacağı olarak düşündürebilir. Zaten 27″ monitörü 2k çözünürlükte kullancaksam neden görüntümü ölçeklettirip GPU kullanımımı artırayım?
Bu soru işaretinden yola çıkarak tercihimi native çözünürlükte kullanmak için 27″ inch 2k monitör arayışı ile devam ettirdim ama asla sonuç alamadım. Şu an kullandığım 4k monitör ile daha önce test ettiğim 2k monitörler arasında testler yaptım.
Bu noktada asıl çözümün kesinlikle 2k ya da 4k seçimi ile ilgisi olmadığını belirtmek isterim, asıl konu piksel yoğunluğu. 27″ inch 2k monitörlerin genelinde piksel yoğunluğu inch başına 109 iken, 4k monitörlerde 163 civarında -hatta çok daha fazlaları var ancak bu biraz da fiyat odaklı ilerliyor- 30k bir ödeme yaparak 2k monitörde de çok net görüntüler alabilirsiniz.
4k monitörleri genel anlamda değerlendirdiğimizde piksel yoğunluklarının fazla olması sebebi ile görüntüde -font dahil- doğal bir keskinlik sağlıyor.
Şu an 4k monitörüm ile görüntüm ölçekleniyor ama aradığım HiDPI özelliği sonunda etkin. Bu arada ben hissedilir bir GPU kullanım artışı görmedim, hatta işlemci sıcaklığı native kullandığım 2k monitör ile aynı ortalamada.
Text tarafında ise aradığım görüntüye kesinlikle ulaştığımı söyleyebilirim, aşağıda telefonum ile çektiğim birkaç görseli ekliyorum. Farklar çok net gözüküyor.
Sol taraftaki görseller 27″ 2k 109ppi – Sağ taraftaki görseller 27″ 4k 163ppi
Şu an kullandığım monitör LG 27UN880-B
Sizin için epey.com üzerinden hazırlamış olduğum monitör filtresinin linkini veriyorum.
Bu filtrede aslında aradığım şey,
- 27″ olsun
- Ultra HD (4k olsun)
- IPS olsun
- 2019-2020 yılları arasında üretilmiş olsun, eski monitör istemiyorum
- Type-C girişi olsun, ki bu benim için çok önemliydi. Şu an bilgisayarımı monitör ile hem şarj edip hem görüntü aktarımı sağlayabiliyorum. Hatta monitör üzerindeki USB portlarını da kullanabiliyorum. Böylelikle elimdeki HDMi – USB converter’ı boşa çıkartmış oldum.
ve bu listeyi Piksel Yoğunluğuna göre sıraladım.
Örneğin daha farklı özelleştirmeler de yapabilirsiniz, sadece piksel yoğunluğuna göre sıralama yapıp daha eski modeldeki monitörleri de görebilmek gibi.
Edit
Beş farklı çözünürlükte, orijinal ekran görüntülerini; çözünürlük bilgileri ile birlikte aşağıdaki linkte yükledim.
Dosyayı İndir