Linux işletim sisteminde oluşturulan her dosya ya da dizinin, sistem tarafından önceden belirlenmiş default bir yetki seviyesi bulunmaktadır. Bu yetki seviyesinin değerini console üzerinden umask komutunu girerek görüntüleyebilirsiniz.
[root@linux yusuf]# umask
0022
umask 000 değeri tüm yetkilerin verildiğini ifade eder, umask değerinde “4 – 2 – 1” rakam grubundan herhangi bir rakamın bulunması ise o yetkilerin alındığını belirtir.
Alınan değerin son 3 hanesini 3’erli gruplara ayıralım.
000
0 – 0 – 0
Her bir grup bize yetki seviyesinden bildiğimiz “sahip | grup | herkes” detayını verir.
Dosyalar için standart yetki seviyesi rw-rw-rw- şeklindedir.
Dizinler için standart yetki seviyesi rwxrwxrwx şeklindedir.
Örneklere geçmeden önce yetki seviyesi rakamlarını hatırlatmak isterim.
4 : read (r) – okuma
2 : write (w) – yazma
1 : execute (x) – çalıştırma
rwx | rwx | rwx
421 | 421 | 421
Örnekler ile açıklamak gerekir ise;
Dosya örneği,
“umask 222” standart yetki seviyesinden “2 | 2 | 2” yetkilerini alır.
Dosya standardı: rw-rw-rw-
2 : write, yani rwx gruplamasından “w” yetkisini sileceğiz.
umask 000 : rw-rw-rw-
umask 222 : r–r–r– şeklinde bir sonuç verecek. Bu işlemden sonra oluşturduğumuz her dosya r–r–r– (444) yetki seviyesinde oluşacak anlamındadır.
Dizin örneği,
“umask 222” standart yetki seviyesinden “2 | 2 | 2” yetkilerini alır.
Dizin standardı: rwxrwxrwx
2 : write, yani rwx gruplamasından “w” yetkisini sileceğiz.
umask 000 : rwxrwxrwx
umask 222 : r-xr-xr-x şeklinde bir sonuç verecek. Bu işlemden sonra oluşturduğumuz her dizin r-xr-xr-x (555) yetki seviyesinde oluşacak anlamındadır.
CentOS 6.8 laboratuvar ortamımda örnekler ile bir miktar detaya inmek isterim.
[yusuf@linux test]$ umask
0002
umask değerimizin 0002 olduğunu görüyoruz. Peki bu durumda oluşturacağımız ilk dosya ve dizin izinleri nasıl geliyor bunları görüntüleyelim.
[yusuf@linux test]$ mkdir ornekdizin
[yusuf@linux test]$ ls -l
total 20
drwxrwxr-x 2 yusuf yusuf 4096 Mar 26 18:15 ornekdizin
Dizin olarak rwxrwxr-x (775) değerini elde ettik, peki bu durum dosyalarda ne durum, bunu görüntüleyelim.
[yusuf@linux test]$ touch ornekdosya
[yusuf@linux test]$ ls -l
total 20
-rw-rw-r– 1 yusuf yusuf 0 Mar 26 18:16 ornekdosya
Dosya olarak ise rw-rw-r– (664) değerini elde ettik.