Linux işletim sisteminde oluşturulan her dosya ya da dizinin, sistem tarafından önceden belirlenmiş default bir yetki seviyesi bulunmaktadır. Bu yetki seviyesinin değerini console üzerinden umask komutunu girerek görüntüleyebilirsiniz.

[root@linux yusuf]# umask
0022

umask 000 değeri tüm yetkilerin verildiğini ifade eder, umask değerinde “4 – 2 – 1” rakam grubundan herhangi bir rakamın bulunması ise o yetkilerin alındığını belirtir.

Alınan değerin son 3 hanesini 3’erli gruplara ayıralım.

000

0 – 0 – 0

Her bir grup bize yetki seviyesinden bildiğimiz “sahip | grup | herkes” detayını verir.

Dosyalar için standart yetki seviyesi rw-rw-rw- şeklindedir.

Dizinler için standart yetki seviyesi rwxrwxrwx şeklindedir.

 

Örneklere geçmeden önce yetki seviyesi rakamlarını hatırlatmak isterim.

4 : read (r) – okuma

2 : write (w) – yazma

1 : execute (x) – çalıştırma

rwx | rwx | rwx

421 | 421 | 421

 

Örnekler ile açıklamak gerekir ise;

Dosya örneği,

“umask 222” standart yetki seviyesinden “2 | 2 | 2” yetkilerini alır.

Dosya standardı: rw-rw-rw-

2 : write, yani rwx gruplamasından “w” yetkisini sileceğiz.

umask 000 : rw-rw-rw-

umask 222 : r–r–r– şeklinde bir sonuç verecek. Bu işlemden sonra oluşturduğumuz her dosya r–r–r– (444) yetki seviyesinde oluşacak anlamındadır.

 

Dizin örneği,

“umask 222” standart yetki seviyesinden “2 | 2 | 2” yetkilerini alır.

Dizin standardı: rwxrwxrwx

2 : write, yani rwx gruplamasından “w” yetkisini sileceğiz.

umask 000 : rwxrwxrwx

umask 222 : r-xr-xr-x şeklinde bir sonuç verecek. Bu işlemden sonra oluşturduğumuz her dizin r-xr-xr-x (555) yetki seviyesinde oluşacak anlamındadır.

 

CentOS 6.8 laboratuvar ortamımda örnekler ile bir miktar detaya inmek isterim.

[yusuf@linux test]$ umask
0002

umask değerimizin 0002 olduğunu görüyoruz. Peki bu durumda oluşturacağımız ilk dosya ve dizin izinleri nasıl geliyor bunları görüntüleyelim.

[yusuf@linux test]$ mkdir ornekdizin
[yusuf@linux test]$ ls -l
total 20
drwxrwxr-x 2 yusuf yusuf 4096 Mar 26 18:15 ornekdizin

Dizin olarak rwxrwxr-x (775) değerini elde ettik, peki bu durum dosyalarda ne durum, bunu görüntüleyelim.

[yusuf@linux test]$ touch ornekdosya
[yusuf@linux test]$ ls -l
total 20
-rw-rw-r– 1 yusuf yusuf 0 Mar 26 18:16 ornekdosya

Dosya olarak ise rw-rw-r– (664) değerini elde ettik.